In oktober 2022 is het onderzoeksproject Dilemmas of Doing Diversity (DiDi) van start gegaan. In dit interdisciplinaire project over diversiteitsbeleid en -praktijk in het verleden, heden en toekomst (NWA.1389.20.002) kijken we naar diversiteitsbeleid en -praktijk. Het NWA project van Marlou Schrover wordt betaald door NWO.
In het project werken historici, sociologen, antropologen, demografen en bestuurskundigen samen met een groot aantal mensen die beleid maken of implementeren, en met mensen die beleid proberen te beïnvloeden, die zich organiseren en aanspraken maken, of die protesteren voor of tegen beleid en de implementatie ervan.
Wij kijken naar welke verschillen – naar onder meer etniciteit, religie, seksualiteit, gender, klasse en beperking – in beleid belangrijk worden gemaakt en waarom. Wie ziet welke verschillen als een probleem, uitdaging of aanwinst?
Hoe een samenleving omgaat met een vorm diversiteit – bijvoorbeeld etniciteit – hangt samen met hoe een samenleving omgaat met andere vormen van diversiteit, zoals gender, seksualiteit, religie, beperking of klasse. Daarom bestuderen we de verschillen die een verschil maken in samenhang met elkaar.
Bevorderen sociale cohesie
Doel van diversiteitsbeleid is veelal het bevorderen van sociale cohesie. De onderliggende aanname daarbij is dat ‘teveel’ diversiteit tot een geringe sociale cohesie zal leiden. Opvallend is dat deze aanname breed gedeeld, maar zelden bewezen wordt. We kijken naar beleidsstukken, materiaal van organisaties, en media-output, en we praten met mensen die het beleid maken, implementeren of proberen te beïnvloeden.
In de praktijk pakt beleid vaak niet uit zoals het bedoeld of gepland is. Het idee dat beleid ‘faalt’ is slecht voor het vertrouwen in de democratie. We proberen niet te meten of beleid faalt of slaagt, maar we kijken door wie, wanneer en waarom beleid als falend of succesvol wordt aangemerkt. In de aanloop tot dit project hebben we uitgebreid met allerlei mensen gesproken. ‘Wat kunnen wij voor jullie doen?’, was onze vraag. Een antwoord was: ’terugkijken en evalueren’.
Natuurlijk doen organisaties dat ook zelf, maar veelal is er te weinig tijd om te onderzoeken hoe beleid in de praktijk heeft uitgepakt, en waarom er verschil is tussen beleid en praktijk. Een tweede antwoord was: ‘de toekomst voorspellen’. Beleid stoelt op voorspellingen. Historici weten dat veel toekomstvoorspellingen niet correct blijken. Toch kunnen we wel van het verleden leren: het is mogelijk en interessant om doordachte toekomstscenario’s op te stellen, die verder gaan dan het simpel doortrekken van lijnen. Ook dat doen we binnen dit project.
In DiDI-project werken we samen met 37 partners, waaronder koepels van bewoners- en zorgorganisaties, anti-discriminatieplatforms, gemeentebesturen, drie ministeries en het Sociaal Cultureel Planbureau. DiDi is onderdeel van de samenwerking binnen het LDE (Leiden, Delft, Erasmus) -onderzoekscentrum Governance of migration and diversity, Leyden Academy on Vitality and Ageing (LAVA), Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut (NIDI) en de Hogeschool Utrecht. Na de start van het project hebben nieuwe partners zich gemeld, die op een of andere manier ook deel willen nemen.
Startbijeenkomst onderzoeksgroep in 2022